[ Pobierz całość w formacie PDF ]
35
34 Wyklad pierwszy
metody, zasadniczo odróżniającej ją od każdej nauki
Fenomenologia: to oznacza pewną naukę, cały zespół
naturalnej". Stąd logiczne sposoby postępowania nadające
dyscyplin naukowych, fenomenologia jednakże oznacza
jedność naukom naturalnym, wraz ze wszystkimi metodami
zarazem, i przede wszystkim, pewną metodę i postawę myślową,
szczegółowymi zmieniającymi się od nauki do nauki,
specyficznie filozoficzną postawę myślową i specyficznie
posiadają zasadniczo jednolity charakter, któremu jako
filozoficzną metodę.
zasadniczo nowa jedność przeciwstawia się metodyczny
We współczesnej filozofii, o ile chce ona uchodzić za poważną
sposób postępowania filozofii. Stąd także czysta filozofia w
naukę, komunałem niemalże stało się przeświadczenie, że dla
obrębie całej krytyki poznania i dyscyplin krytycznych" w
wszystkich nauk, a więc także i dla filozofii, możliwa jest tylko
ogóle musi pomijać wszelką pracę myślową dokonaną w
jedna metoda poznania. Przeświadczenie to doskonale
innych naukach naturalnych oraz w naukowo nie
odpowiada wielkiej tradycji filozofii XVII stulecia, która
zorganizowanej naturalnej mądrości i wiedzy, i nie wolno jej
przecież także uzależniała powodzenie filozofii od tego, by ta za
czynić z nich żadnego użytku.
metodyczny wzór obrała sobie nauki ścisłe, przede wszystkim
Twierdzenie to, które bliżej zostanie uzasadnione w dal-
matematykę i matematyczne przyrodoznawstwo. Z tym
szych wywodach, tymczasowo przybliżymy sobie przez
metodycznym zrównaniem filozofii z innymi naukami związane
następujące rozważanie.
jest zrównanie rzeczowe, a jeszcze i dzisiaj za dominujące trzeba
uznać przeświadczenie, iż filozofia, dokładniej, najwyższa teoria W sceptycznym medium, z konieczności wytwarzanym przez
bytu i wiedzy, nie tylko wiąże się ze wszystkimi pozostałymi krytyczną refleksję nad poznaniem (mam tu na myśli tę
naukami, ale również może w ich 24 wynikach znalezć pierwszą [refleksję], poprzedzającą naukową krytykę poznania i
ugruntowanie, w taki sam sposób, jak opierają się na sobie inne dokonywaną w trybie naturalnego sposobu myślenia), każda
nauki, gdzie wyniki jednych mogą pełnić funkcję przesłanek dla naturalna nauka i każda naturalna metoda naukowa przestają
innych. Przypominam o jakże chętnie przeprowadzanych być dobrem, z którego moglibyśmy swobodnie korzystać.
uzasadnieniach teorii poznania poprzez psychologię poznania i Obiektywna trafność poznania w ogóle staje się zagadkowa co
biologię. Ostatnio podnosi się reakcja przeciw tym fatalnym do sensu i metody, następnie zaś wręcz wątpliwa: poznanie
przesądom. W rzeczy samej, to są przesądy. ścisłe jest przy tym nie mniej zagadkowe niż nie-ścisłe,
W naturalnej sferze badań można po prostu budować jedną naukowe nie mniej niż przednaukowe. Problematyczna staje
naukę na innej, jedna może służyć drugiej za metodyczny wzór, się 25 możliwość poznania, a dokładniej to, jak może ono
jakkolwiek tylko w pewnym ograniczonym zakresie, określonym doirzeć do (trę/fen) tego, co obiektywne, tego, co przecież samo
naturą danego obszaru badawczego. Filozofia j e d n a k ż e w sobie jest tym, czym jest. Za tym zaś kryje się to, że
u s ytu o w a n a jest w całkowicie nowym wymiarze. problematyczna jest funkcja (Leistung) poznania, sens jego
Potrzebuje ona całkowicie nowego pun ktu wyjścia i roszczenia do ważności bądz prawomocności, sens rozróżnienia
całkowicie nowej między poznaniem ważnym a takim, które jedynie pretenduje
[do ważności]; tak samo, z drugiej
J\owy wymiar filozofii; jej wiosna metoda 37
36
Wyklad pierwszy
turaluym nowym w y m i a r z e , i jakkolwiek wymiar ten.,
strony, problematyczny jest sens przedmiotu, który jest tym,
co sugeruje już obrazowy sposób mówienia, dopuszcza
czym jest, niezależnie od tego, czy jest poznany, czy też nie,
istotowe powiązania z wymiarami starymi, odpowiada mu
a który przecież jako przedmiot jest przedmiotem
nowa, zasadniczo nowa m et o da , która przeciwstawia się
możliwego poznania, jest zasadniczo poznawalny, nawet
metodzie naturalnej". Kto ^tutaj) przeczy, ten nie
26
wtedy, gdy de facto nigdy nie był i nigdy nie będzie po-
rozumie całej warstwy problemowej swoistej dla krytyki
znany, jest zasadniczo przedstawialny, spostrzegalny, da się
poznania, nie rozumie, dokąd filozofia zmierza, co chce
określić przez orzeczniki w możliwym myśleniu o cha-
osiągnąć i co nadaje jej swoistość i swoiste uprawnienie
rakterze sądu itd.
odróżniające ją od wszelkiego poznania naturalnego i
[ Pobierz całość w formacie PDF ]