[ Pobierz całość w formacie PDF ]
nymi komunikatami, gniewnym postrzeganiem i gniewnymi zachowaniami.
To samo dzieje si w przypadku dowolnego innego intensywnego stanu za-
enowania, powagi, przygn bienia, rado ci itd.
74
Wzorce podstawowe
Co to oznacza? Zale no od stanów jasno dowodzi, e kotwice ustalane s
w obr bie uk adu nerwowego. Ze wiata dochodz miliardy bod ców, dlatego
nieuchronnie zaczynamy tworzy po czenia i skojarzenia. Wiele po cze nie
s u y nam jednak dobrze, poniewa automatyzuj uruchamianie niepo da-
nych stanów emocjonalnych i reakcji semantycznych. W rezultacie stajemy si
praktycznie bezbronni wobec takich mechanizmów.
Mo emy si teraz zaj skojarzeniami neurologicznymi, aby je zrozumie i oce-
ni pod k tem ich u yteczno ci:
Jakie sytuacje sprawi y, e w Twoim umy le pojawi y si kotwice?
Które z nich chcia by zmieni ?
Które wzbogacaj Twoje ycie?
Których nie potrzebujesz?
Z wyzwalaczami mo emy wi za mnóstwo negatywnych i niekorzystnych sta-
nów. Istniej dziesi tki, a nawet setki sposobów, by czu si le. Przej cie w stan
negatywny staje si wówczas naj atwiejsz i najbardziej naturaln rzecz na
wiecie. Jeste my zaprogramowani do przechodzenia w negatywne stany neu-
rosemantyczne i zazwyczaj nie rozumiemy, dlaczego w nie popadamy. Wy-
zwalacze pobudzaj nas do takich stanów i kusz , by my czuli si le nawet
wtedy, gdy tego nie potrzebujemy. Negatywne odczucia rozprzestrzeniaj si
wówczas we wszystkich zak tkach wewn trznego wiata. Oczywi cie nie jest
to dobry sposób na ycie.
Kotwice s bod cami, które wyzwalaj okre lone stany cz sto w sposób na-
tychmiastowy. Ca y proces wydaje nam si automatyczny, bezzw oczny i mimo-
wolny. Gdy dostrze emy, e mechanizm neurologiczny umo liwia zarzucanie
równie u ytecznych kotwic, b dziemy mogli zmienia wewn trzne do wiad-
czenia tak, by mog y s u y jako warto ciowe zasoby.
Kotwiczenie i zale no od stanów pokazuj , do jakiego stopnia wiat, w któ-
rym yjemy, ma charakter symboliczny. Traktujemy bod ce jako symbole, a na-
st pnie reagujemy na nie dok adnie na te, które tworz nasz semantyczn
rzeczywisto . Równie wtedy, gdy tworzymy swój symboliczny model wia-
ta, reagujemy na wiat za po rednictwem symboli (znacze , wspomnie , wy-
obra e i przekona ), a nie samych bod ców. W rezultacie znaczenia zaczy-
naj by istotniejsze od samych bod ców i ostatecznie zostaj ustabilizowane
w licznych ramach: ramach przekona , ramach warto ci czy ramach postaw.
Kotwice funkcjonuj jak wyzwalacze, które powoduj , e uzyskujemy dost p
do stanów. W kotwiczeniu wykorzystujemy element jakiego do wiadczenia,
aby przywo a je w ca o ci. Kotwiczenie mo e nast powa w dowolnym sys-
temie sensorycznym, a tak e w systemie j zyka. Krótko mówi c, kotwiczenie
daje mo liwo ponownego indukowania zró nicowanych stanów bez koniecz-
no ci my lenia o nich dzi ki kotwicy mo emy po prostu wywo a w sobie
okre lone odczucia.
75
Tajniki magii NLP
Z kotwiczeniem wi si cztery kluczowe czynniki:
Intensywno odczu towarzysz cych kotwiczonemu stanowi.
Wyrazisto konkretnej kotwicy.
Niepowtarzalno im bardziej nietypowa jest kotwica, tym jest precyzyj-
niejsza i tym atwiej j replikowa .
Czas moment, w którym stan danej osoby osi ga punkt kulminacyjny.
Wzorzec kotwiczenia daje mo liwo pracy ze stanami, wkraczania w nie i wy-
chodzenia z nich. Technika ta okazuje si szczególnie przydatna w przypadku
takich wzorców, jak leczenie fobii czy przewijanie filmu wstecz (nr 33). Mo e-
my równie zakotwiczy niekorzystny obraz-wskazówk do obrazu po da-
nego rezultatu i w odniesieniu do umys u zastosowa wzorzec Swish (nr 24).
Mo emy kotwiczy stany zasobne i wyzwala je w celu ponownego do wiad-
czania. Ogólny cel kotwiczenia to zarz dzanie do wiadczeniami tak, by my
mogli uzyskiwa do nich dost p w dowolnym momencie.
Wzorzec
1. Okre l zachowanie, stan lub reakcj , do których chcesz uzyskiwa dost p.
Jakiego rodzaju kotwic (system wskazówek lub wyzwalacz) chcesz ustanowi
(np. spokojny ruch d oni , u miech, taktowny dotyk, s owo)?
Co b dzie Twoj kotwic ?
Jaki bodziec mo esz po czy z okre lonym stanem umys u, cia a lub emocji?
2. Wywo aj reakcj .
Zach pacjenta, by przypomnia sobie okre lony stan, wyobrazi go sobie lub
pomy la o nim, a nast pnie cofn si do niego i przypomnia go sobie lub wy-
obrazi mo liwie jak najpe niej.
[ Pobierz całość w formacie PDF ]